Trong thẩm định bảo hiểm nhân thọ, ngoài tình trạng sức khỏe hiện tại, yếu tố di truyền cũng đóng vai trò quan trọng. Nguyên nhân là nhiều bệnh lý nghiêm trọng như tim mạch, ung thư, tiểu đường… có xu hướng di truyền trong gia đình.

Hiểu rõ cơ chế này giúp tư vấn viên giải thích minh bạch cho khách hàng, đồng thời giúp khách hàng chuẩn bị hồ sơ và kỳ vọng phù hợp khi tham gia bảo hiểm.

1. Yếu tố di truyền là gì?

Yếu tố di truyền là đặc điểm sức khỏe hoặc nguy cơ bệnh tật được truyền qua gen từ thế hệ trước sang thế hệ sau.

Yếu tố di truyền ảnh hưởng đến bảo hiểm nhân thọ vì nó là một chỉ báo quan trọng về nguy cơ mắc các bệnh lý tiềm ẩn trong tương lai. Các công ty bảo hiểm sẽ đánh giá tiền sử bệnh của bố mẹ, anh chị em ruột để nhận định rủi ro.

📌 Ví dụ: Nếu bố hoặc mẹ mắc bệnh tim mạch sớm (trước 55 tuổi với nam, 65 tuổi với nữ), con cái có nguy cơ cao hơn mức trung bình.

2. Tại sao bảo hiểm quan tâm đến yếu tố di truyền?

✅ Rủi ro tiềm ẩn: Một số bệnh lý như ung thư vú, ung thư đại tràng, tiểu đường, bệnh tim mạch… có tính di truyền cao. Nếu trong gia đình có người mắc những bệnh này, nguy cơ bạn mắc bệnh cũng cao hơn người bình thường.

✅ Đánh giá rủi ro chính xác hơn: Thông tin di truyền giúp công ty bảo hiểm có cái nhìn toàn diện hơn về nguy cơ rủi ro của người được bảo hiểm, từ đó đưa ra quyết định thẩm định hợp lý. Giúp công ty dự báo số tiền bồi thường tương lai và duy trì sự bền vững của quỹ bảo hiểm.

✅ Bảo vệ sự công bằng: Người có rủi ro cao hơn thường phải đóng phí tương ứng để tránh tình trạng “bất công” cho nhóm rủi ro thấp.

3. Cách yếu tố di truyền ảnh hưởng đến quyết định bảo hiểm

🔹 Ảnh hưởng đến mức phí: Người có tiền sử gia đình bệnh nghiêm trọng có thể bị phụ phí (thêm % phí hàng năm).

📌 Ví dụ: Anh X, 30 tuổi, bố và anh trai đều mắc bệnh tim trước 50 tuổi → công ty bảo hiểm có thể tăng phí 25–50% so với bảng phí chuẩn.

🔹 Ảnh hưởng đến phạm vi bảo hiểm: Có thể bị loại trừ quyền lợi đối với một số bệnh.

📌 Ví dụ: Chị X có mẹ và dì ruột đều mắc ung thư vú, kèm kết quả xét nghiệm gen BRCA1 dương tính → hợp đồng bảo hiểm loại trừ ung thư vú khỏi phạm vi chi trả.

🔹 Ảnh hưởng đến thời gian chờ và điều kiện đặc biệt: Công ty có thể áp dụng thời gian chờ dài hơn hoặc yêu cầu kiểm tra sức khỏe định kỳ.

📌 Ví dụ: Người có yếu tố di truyền bệnh thận có thể phải xét nghiệm máu/siêu âm thận hàng năm để duy trì quyền lợi.

4. Các bệnh lý di truyền thường gặp

🔹 Ung thư: Đặc biệt là ung thư vú, ung thư buồng trứng, ung thư đại tràng. Nếu trong gia đình có nhiều người mắc cùng một loại ung thư, công ty bảo hiểm sẽ xem xét rất cẩn thận.

📌 Ví dụ minh họa: Chị X, 30 tuổi, đăng ký bảo hiểm nhân thọ. Cả mẹ và dì của chị đều mắc ung thư vú khi ở độ tuổi trung niên. Khi thẩm định, công ty bảo hiểm sẽ yêu cầu chị X cung cấp thêm thông tin, thậm chí là yêu cầu khám sức khỏe chuyên sâu. Khả năng cao là hợp đồng của chị sẽ bị tăng phí hoặc loại trừ quyền lợi bảo hiểm liên quan đến ung thư vú và ung thư buồng trứng.

🔹 Bệnh tim mạch và cao huyết áp: Nếu bố mẹ mắc bệnh tim mạch sớm hoặc cao huyết áp, bạn cũng có nguy cơ cao hơn.

📌 Ví dụ minh họa: Anh X, 40 tuổi, có bố bị đột quỵ do cao huyết áp khi mới 50 tuổi. Dù hiện tại anh X có sức khỏe tốt, nhưng công ty bảo hiểm vẫn sẽ đánh giá anh có nguy cơ cao hơn. Anh X có thể được yêu cầu đo huyết áp định kỳ và có khả năng bị tăng phí bảo hiểm.

🔹 Bệnh tiểu đường: Bệnh tiểu đường type 2 cũng có yếu tố di truyền.

📌 Ví dụ minh họa: Cả bố và mẹ của bạn đều bị tiểu đường type 2. Mặc dù bạn vẫn khỏe mạnh, nhưng công ty bảo hiểm sẽ thẩm định dựa trên tiền sử gia đình, xem xét các chỉ số sức khỏe của bạn cẩn thận hơn để đưa ra quyết định.

5. Kê khai trung thực: Chìa khóa bảo vệ quyền lợi

Trong tờ khai bảo hiểm, khách hàng thường phải trả lời:

• • “Bố, mẹ, anh chị em ruột có ai từng mắc bệnh nghiêm trọng hoặc tử vong trước tuổi 60 không?”

  • “Trong gia đình có ai mắc ung thư, bệnh tim, đột quỵ, tiểu đường… không?”

✅️ Nguyên tắc vàng:

🔹 Khai báo trung thực: Giúp tránh tranh chấp khi bồi thường.

🔹 Không cần xét nghiệm gen bắt buộc: Hầu hết công ty bảo hiểm không yêu cầu xét nghiệm gen trừ khi cần xác minh bệnh đang mắc.

🔹 Chuẩn bị hồ sơ y tế: Giấy tờ chẩn đoán của người thân nếu có thể cung cấp.

✅️ Tại sao phải trung thực? Việc không kê khai hoặc kê khai sai sự thật về tiền sử bệnh lý gia đình có thể dẫn đến việc hợp đồng bị vô hiệu hóa khi xảy ra sự kiện bảo hiểm. Khi đó, công ty bảo hiểm có quyền từ chối chi trả quyền lợi, gây thiệt thòi lớn cho bạn và gia đình.

✅️ Lợi ích của việc kê khai trung thực:

• • Giúp bạn có được hợp đồng bảo hiểm hợp lệ, tránh tranh chấp sau này.

  • Giúp công ty bảo hiểm đưa ra đánh giá chính xác, từ đó tư vấn sản phẩm phù hợp nhất với tình trạng sức khỏe của bạn.

Chủ động bảo vệ bản thân và gia đình

Yếu tố di truyền là điều chúng ta không thể thay đổi, nhưng việc nhận thức về nó sẽ giúp chúng ta chủ động hơn. Thay vì lo lắng, hãy coi đây là một lời nhắc nhở để bạn quan tâm đến sức khỏe bản thân nhiều hơn, khám sức khỏe định kỳ và kê khai trung thực khi tham gia bảo hiểm. Bằng cách đó, bạn không chỉ bảo vệ tài chính cho gia đình mà còn xây dựng một cuộc sống khỏe mạnh và an tâm hơn.