Bảo hiểm nhân thọ hoạt động dựa trên nguyên tắc chia sẻ rủi ro. Công ty bảo hiểm cần đánh giá sức khỏe của bạn để xác định mức độ rủi ro tử vong hoặc bệnh tật nghiêm trọng trong tương lai. Nếu bạn đã có bệnh từ trước, rủi ro sẽ cao hơn, và công ty bảo hiểm sẽ cân nhắc từ chối, trì hoãn hoặc chấp nhận có điều kiện. Điều này nhằm bảo vệ quỹ bảo hiểm chung, tránh gian lận, và đảm bảo công bằng cho những người tham gia khác.

Bài viết dưới đây sẽ phân tích và chỉ rõ các lý do giúp bạn hiểu hơn về câu hỏi này.

1. Bảo hiểm nhân thọ không phải là “mua đứt quyền lợi”

Nhiều người hiểu nhầm rằng chỉ cần có tiền là có thể mua bảo hiểm nhân thọ. Nhưng thực tế, bảo hiểm nhân thọ là một hợp đồng ràng buộc hai bên: công ty bảo hiểm và người mua bảo hiểm. Công ty chỉ đồng ý bảo vệ nếu người tham gia không có rủi ro quá cao ngay từ đầu. Đây là cách để đảm bảo tính công bằng và ổn định quỹ bảo hiểm – vì tiền chi trả cho một người đến từ khoản đóng của hàng nghìn người khác.

📌 Ví dụ: Nếu một người đang ung thư giai đoạn cuối đóng phí 10 triệu/năm để mua gói bảo hiểm tử vong 2 tỷ đồng, và tử vong sau 6 tháng – công ty bảo hiểm sẽ lỗ nặng. Điều này không công bằng với những người khỏe mạnh đã đóng phí suốt 10–20 năm.

2. Nguyên tắc “rủi ro được chia đều” trong bảo hiểm

Bảo hiểm hoạt động dựa trên nguyên tắc chia sẻ rủi ro theo xác suất thống kê. Mỗi người khi tham gia đều được đánh giá sức khỏe, tuổi tác, giới tính để công ty tính toán mức độ rủi ro và định giá sản phẩm tương ứng.

Nếu bạn đã có bệnh từ trước (gọi là bệnh lý có sẵn), công ty bảo hiểm xem đó là rủi ro đã biết, không còn là “rủi ro ngẫu nhiên” nữa – và họ có thể từ chối bảo hiểm hoặc loại trừ bệnh đó khỏi quyền lợi.

📌 Ví dụ: Người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 thường có nguy cơ biến chứng tim mạch, suy thận, đột quỵ. Nếu bảo hiểm đồng ý chi trả cho mọi rủi ro trong khi biết trước khả năng xảy ra rất cao, quỹ bảo hiểm sẽ mất khả năng chi trả lâu dài.

3. Sự khác biệt giữa “đang bệnh” và “đã khỏi bệnh”

Không phải cứ từng mắc bệnh là bị từ chối hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu bạn đang điều trị một bệnh lý nghiêm trọng như ung thư, suy thận, tim mạch nặng… thì khả năng bị từ chối rất cao. Trường hợp đã điều trị ổn định, công ty bảo hiểm có thể xem xét lại sau một khoảng thời gian nhất định, thường từ 2–5 năm.

📌 Ví dụ: Một người từng điều trị u lành ở gan năm 2020, nếu hiện tại sức khỏe ổn định và không tái phát, vẫn có thể được tham gia nhưng với điều kiện giám định kỹ hồ sơ y tế.

4. Nguy cơ gian lận nếu không có kiểm soát sức khỏe

Nếu công ty bảo hiểm không kiểm soát rủi ro về sức khỏe, sẽ có tình trạng người bệnh mua bảo hiểm chỉ để trục lợi – ví dụ: mua gói bệnh hiểm nghèo khi đã có chẩn đoán, rồi yêu cầu chi trả sau vài tháng. Điều này gây tổn thất lớn cho công ty và ảnh hưởng quyền lợi những người tham gia chân chính.

📌 Ví dụ: Một người phát hiện ung thư nhưng chưa bắt đầu điều trị, cố tình che giấu khi kê khai và mua bảo hiểm. Nếu công ty không kiểm tra kỹ, họ sẽ phải chi trả hàng trăm triệu chỉ sau thời gian ngắn hợp đồng có hiệu lực.

5. Một số bệnh lý có rủi ro cao bị liệt kê trong danh sách từ chối

Hầu hết các công ty bảo hiểm có danh sách bệnh không được bảo vệ, bao gồm:

• • Ung thư đang điều trị

  • HIV/AIDS

  • Bệnh thận giai đoạn cuối

  • Bệnh tim nặng (đã can thiệp phẫu thuật, suy tim độ 3–4)

  • Bệnh thần kinh nặng (sa sút trí tuệ, Parkinson nặng)

  • Rối loạn tâm thần nghiêm trọng

Những bệnh này có tỷ lệ tử vong hoặc mất khả năng lao động cao, nên thường bị loại khỏi điều kiện tham gia.

6. Vậy nếu có bệnh rồi thì phải làm sao?

Không phải lúc nào cũng bị từ chối. Bạn có thể:

• • Tham gia các gói bảo hiểm tai nạn, không yêu cầu thẩm định sức khỏe.

  • Mua sản phẩm bảo hiểm đơn giản, định kỳ ngắn hạn, ít quyền lợi nhưng phù hợp với sức khỏe.

  • Xin tư vấn kỹ từ chuyên gia để chọn sản phẩm vẫn chấp nhận bệnh lý của bạn (mỗi công ty có chính sách khác nhau).

📌 Ví dụ: Một người bị huyết áp cao có thể vẫn tham gia được nhưng sẽ bị loại trừ quyền lợi liên quan đến tim mạch.

Hãy trung thực và tìm hiểu kỹ

Việc bị từ chối không phải là phân biệt đối xử, mà là để bảo vệ hệ thống chung. Quan trọng là bạn cần trung thực trong kê khai sức khỏe và tìm hiểu sản phẩm phù hợp với điều kiện của mình. Đôi khi, bạn không mua được sản phẩm A, nhưng vẫn có thể chọn sản phẩm B – nếu được tư vấn đúng cách.