Khi tham gia bảo hiểm, chúng ta thường nghe đến hai khái niệm quan trọng: phí bảo hiểm và số tiền bảo hiểm. Nếu phí bảo hiểm là khoản tiền bạn đóng để được bảo vệ, thì số tiền bảo hiểm (STBH) chính là giá trị cốt lõi, là lời hứa bồi thường mà công ty bảo hiểm cam kết chi trả khi có sự kiện rủi ro xảy ra. Hiểu rõ về STBH không chỉ giúp bạn biết được quyền lợi của mình mà còn là nền tảng để bạn xây dựng một kế hoạch tài chính vững chắc, đảm bảo cuộc sống của bạn và gia đình không bị ảnh hưởng quá nhiều trước những biến cố bất ngờ.

Vậy, số tiền bảo hiểm là gì và làm thế nào để xác định nó một cách hợp lý?

1. Số tiền bảo hiểm là gì?

Theo Luật Kinh doanh Bảo hiểm, số tiền bảo hiểm là số tiền mà bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm để bảo hiểm cho tài sản và thiệt hại trên cơ sở yêu cầu của bên mua bảo hiểm theo quy định của Luật này.

Nói một cách khác, số tiền bảo hiểm (Sum Assured) là số tiền tối đa mà công ty bảo hiểm sẽ chi trả cho người được bảo hiểm hoặc người thụ hưởng khi sự kiện bảo hiểm xảy ra. Tùy thuộc vào loại hình bảo hiểm, STBH sẽ có những ý nghĩa khác nhau:

📌 Bảo hiểm nhân thọ: STBH là số tiền mà người thụ hưởng sẽ nhận được khi người được bảo hiểm qua đời, hoặc là số tiền chi trả khi người được bảo hiểm gặp rủi ro sức khỏe, bệnh tật theo thỏa thuận.

📌 Bảo hiểm phi nhân thọ (như bảo hiểm xe, nhà cửa): STBH là số tiền tối đa công ty bảo hiểm sẽ bồi thường khi tài sản bị hư hỏng, mất mát.

📌 Bảo hiểm sức khỏe: STBH thường được hiểu là giới hạn chi trả cho từng hạng mục (ví dụ: giới hạn viện phí, chi phí phẫu thuật, khám chữa bệnh ngoại trú).

Số tiền bảo hiểm là một khái niệm không hề phức tạp, nhưng lại vô cùng quan trọng. Nó thể hiện mức độ cam kết của công ty bảo hiểm đối với khách hàng.

2. Mối quan hệ giữa Số tiền bảo hiểm và Phí bảo hiểm

Hai khái niệm này có mối quan hệ tỉ lệ thuận với nhau: STBH càng cao, phí bảo hiểm bạn phải đóng càng lớn. Điều này hoàn toàn hợp lý, vì khi công ty bảo hiểm cam kết chi trả một số tiền lớn hơn, rủi ro tài chính của họ cũng tăng lên, do đó họ cần thu về một khoản phí cao hơn để đảm bảo khả năng chi trả.

📌 Ví dụ: Anh X mua bảo hiểm nhân thọ với số tiền bảo hiểm là 500 triệu đồng, thì phí đóng hàng năm của anh sẽ thấp hơn so với chị Z mua gói bảo hiểm tương tự nhưng với số tiền bảo hiểm là 1 tỷ đồng.

Dưới đây là các yếu tố cơ bản về phân biệt giữa Số tiền bảo hiểm và Phí bảo hiểm:

3. Làm thế nào để xác định số tiền bảo hiểm phù hợp?

Đây là câu hỏi mà nhiều người quan tâm nhất. Việc chọn STBH quá thấp có thể không đủ để trang trải các rủi ro, trong khi chọn STBH quá cao lại gây áp lực tài chính không cần thiết. Một số tiêu chí bạn có thể tham khảo:

1 – Đối với bảo hiểm nhân thọ:

🔹 Phương pháp 1: Dựa trên thu nhập: STBH nên đảm bảo thu nhập của người trụ cột trong một khoảng thời gian nhất định (ví dụ: từ 5 đến 10 năm) để gia đình có đủ thời gian ổn định lại.

📌 Ví dụ: Thu nhập hàng năm của anh X là 200 triệu đồng. Để đảm bảo cuộc sống cho gia đình trong 5 năm, anh X nên chọn STBH khoảng 1 tỷ đồng (200 triệu x 5 năm).

🔹 Phương pháp 2: Dựa trên các khoản nợ và chi phí: STBH nên đủ để thanh toán các khoản nợ (vay mua nhà, mua xe) và chi phí sinh hoạt thiết yếu của gia đình trong tương lai.

2 – Đối với bảo hiểm phi nhân thọ:

🔹 Bảo hiểm tài sản (nhà cửa, xe cộ): STBH nên tương ứng với giá trị thực tế của tài sản tại thời điểm ký hợp đồng. Nếu bạn bảo hiểm với giá trị thấp hơn, công ty chỉ bồi thường theo tỷ lệ tương ứng.

📌 Ví dụ: Ngôi nhà của bạn trị giá 2 tỷ đồng. Bạn nên mua bảo hiểm với STBH là 2 tỷ đồng. Nếu chỉ mua với STBH 1 tỷ đồng và ngôi nhà bị hư hỏng hoàn toàn, bạn sẽ chỉ được bồi thường tối đa 1 tỷ đồng, dù tổn thất thực tế là 2 tỷ đồng.

⚠️ Lưu ý:

• • Nếu khai báo thấp hơn giá trị thực → Bồi thường theo tỷ lệ. Ví dụ: Xe trị giá 1 tỷ nhưng chỉ bảo hiểm 500 triệu → Khi tai nạn, chỉ được bồi thường 50% thiệt hại.

  • Không nên bảo hiểm vượt quá giá trị thực → Lãng phí phí đóng.

4. Những sai lầm thường gặp khi chọn Số tiền bảo hiểm

🔹 Chọn số tiền quá thấp: Không đủ trang trải rủi ro.

📌 Ví dụ: Mua bảo hiểm bệnh hiểm nghèo 50 triệu trong khi chi phí điều trị thực tế lên đến 300 triệu.

🔹 Chọn số tiền quá cao: Đóng phí không cần thiết.

📌 Ví dụ: Người độc thân mua bảo hiểm nhân thọ 5 tỷ đồng trong khi nhu cầu tài chính chỉ cần 1 tỷ.

🔹 Không điều chỉnh theo thời gian: Không tăng số tiền bảo hiểm dù thu nhập/giá trị tài sản tăng.

📌 Ví dụ: Mua bảo hiểm nhà 2 tỷ từ năm 2010, nhưng đến 2023 giá trị nhà đã lên 5 tỷ.

5. Các yếu tố cần xem xét khi chọn số tiền bảo hiểm

🔹 Giá trị thực tế của tài sản hoặc chi phí thay thế

📌 Ví dụ: Bảo hiểm nhà bằng chi phí xây mới hiện tại, không phải giá mua ban đầu.

🔹 Nhu cầu tài chính gia đình (bảo hiểm nhân thọ)

📌 Ví dụ: Nếu bạn muốn gia đình duy trì cuộc sống 10 năm với chi phí 300 triệu/năm thì suy ra, bạn sẽ cần số tiền bảo hiểm ~ 3 tỷ (chưa tính lạm phát).

🔹 Yếu tố pháp lý hoặc hợp đồng

📌 Ví dụ: Ngân hàng yêu cầu bảo hiểm khoản vay bằng số dư nợ gốc.

🔹 Khả năng chi trả phí: Số tiền bảo hiểm cao thì phải phí bảo hiểm cao. Cần cân đối giữa quyền lợi và ngân sách.

6. Cách tối ưu Số tiền bảo hiểm

✅️ Đánh giá nhu cầu thực tế:

• • Với sức khỏe: Dựa trên chi phí y tế trung bình tại bệnh viện tốt.

  • Với nhân thọ: Tính toán theo trách nhiệm tài chính (nuôi con, trả nợ…).

✅️ Cân đối với ngân sách: Chọn số tiền đảm bảo tỷ lệ phí không vượt quá 10–15% thu nhập.

✅️ Điều chỉnh định kỳ: Tăng số tiền bảo hiểm sau mỗi 3–5 năm hoặc khi có thay đổi lớn (kết hôn, mua nhà…).

📌 Ví dụ: Anh X (30 tuổi, lương 20 triệu/tháng, có vợ và 1 con):

• • • Bảo hiểm nhân thọ: có thể chọn mức số tiền bảo hiểm là 2 tỷ đồng (đủ trang trải 5 năm thu nhập + nợ nhà).

    • Bảo hiểm bệnh hiểm nghèo: có thể chọn mức số tiền bảo hiểm là 500 triệu (dựa trên chi phí điều trị ung thư trung bình).

Số tiền bảo hiểm là cách chọn mức an toàn phù hợp

Số tiền bảo hiểm không chỉ là một con số trên hợp đồng, mà là sự phản ánh của trách nhiệm và tình yêu thương bạn dành cho những người thân yêu. Hơn nữa, số tiền bảo hiểm không phải con số ngẫu nhiên mà cần được tính toán kỹ lưỡng dựa trên nhu cầu cá nhân và khả năng tài chính. Việc xác định một số tiền bảo hiểm phù hợp là bước quan trọng nhất để một hợp đồng bảo hiểm thực sự phát huy giá trị.

Hãy dành thời gian để đánh giá lại nhu cầu tài chính của bản thân và gia đình, tham khảo ý kiến của các chuyên gia tư vấn để đưa ra quyết định đúng đắn nhất, đảm bảo rằng bạn đã xây dựng một kế hoạch bảo vệ vững chắc, giúp bạn an tâm trước mọi sóng gió của cuộc đời.

Đừng để bản thân rơi vào tình trạng “bảo hiểm mà không bảo vệ” chỉ vì chọn sai số tiền. Hãy xem xét lại hợp đồng hiện tại và tham vấn chuyên gia nếu cần!

Tuy nhiên, hãy luôn luôn cần lưu ý rằng:

✅️ Khai báo trung thực giá trị tài sản hay sức khỏe để tránh giảm bồi thường.

✅️ Ưu tiên bảo vệ rủi ro lớn (tử vong, bệnh hiểm nghèo) thay vì tập trung vào tiết kiệm.

✅️ Đọc kỹ điều khoản về giới hạn bồi thường theo từng sự kiện.