Trong bất kỳ hợp đồng bảo hiểm nào, nếu Người Được Bảo Hiểm là chủ thể của sự bảo vệ, thì Người Mua Bảo Hiểm lại chính là “kiến trúc sư”, người đóng vai trò chủ động trong việc xây dựng và duy trì kế hoạch bảo vệ tài chính. Họ là người chủ động quyết định mua bảo hiểm, lựa chọn điều khoản, đóng phí và chịu trách nhiệm pháp lý trong suốt thời hạn hợp đồng.

Tuy nhiên, nhiều người vẫn nhầm lẫn giữa người mua bảo hiểm, người được bảo hiểm và người thụ hưởng. Sự nhầm lẫn này đôi khi dẫn đến những quyết định sai lầm hoặc tranh chấp không đáng có. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ vai trò, quyền lợi, nghĩa vụ và các lưu ý khi trở thành Người Mua Bảo Hiểm.

1. Người mua bảo hiểm là ai?

Theo Luật Kinh doanh Bảo hiểm, bên mua bảo hiểm là tổ chức, cá nhân giao kết hợp đồng bảo hiểm với doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô và đóng phí bảo hiểm.

Nói một cách dễ hiểu thì bên mua bảo hiểm (tức là người mua bảo hiểm) có thể là cá nhân hoặc tổ chức đứng tên ký kết hợp đồng với công ty bảo hiểm. Họ là người chịu trách nhiệm chính trong việc đóng phí bảo hiểm và có toàn quyền quyết định đối với hợp đồng.

Đặc điểm nhận dạng:

• • Phải từ 18 tuổi trở lên (đối với cá nhân), có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.

  • Có mối quan hệ có thể bảo hiểm được với Người Được Bảo Hiểm (ví dụ: cha mẹ mua cho con cái, vợ mua cho chồng).

  • Tên của Người Mua Bảo Hiểm được ghi rõ ràng trên hợp đồng.

📌 Ví dụ: Anh X mua bảo hiểm nhân thọ cho vợ mình là chị Z. Trong trường hợp này, anh X là Người Mua Bảo Hiểm, còn chị Z là Người Được Bảo Hiểm.

2. Quyền và nghĩa vụ của bên mua bảo hiểm

Theo Điều 21, Luật Kinh doanh bảo hiểm, quyền và nghĩa vụ của bên mua bảo hiểm được quy định cụ thể như sau:

1. Bên mua bảo hiểm có các quyền sau đây:

a) Lựa chọn doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài để giao kết hợp đồng bảo hiểm;

b) Yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài cung cấp bản yêu cầu bảo hiểm, bảng câu hỏi liên quan đến rủi ro được bảo hiểm, đối tượng bảo hiểm, quy tắc, điều kiện, điều khoản bảo hiểm và giải thích các điều kiện, điều khoản bảo hiểm;

c) Yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài cung cấp bằng chứng giao kết hợp đồng bảo hiểm quy định tại Điều 18 của Luật này;

d) Yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài cấp hóa đơn thu phí bảo hiểm theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm và quy định của pháp luật có liên quan;

đ) Hủy bỏ hợp đồng bảo hiểm quy định tại khoản 3 Điều 22 và Điều 35 hoặc đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng bảo hiểm quy định tại Điều 26 của Luật này;

e) Yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài bồi thường, trả tiền bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm;

g) Chuyển giao hợp đồng bảo hiểm theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm hoặc theo quy định của pháp luật;

h) Quyền khác theo quy định của pháp luật.

2. Bên mua bảo hiểm có các nghĩa vụ sau đây:

a) Kê khai đầy đủ, trung thực mọi thông tin có liên quan đến hợp đồng bảo hiểm theo yêu cầu của doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài;

b) Đọc và hiểu rõ điều kiện, điều khoản bảo hiểm, quyền, nghĩa vụ của bên mua bảo hiểm khi giao kết hợp đồng bảo hiểm và nội dung khác của hợp đồng bảo hiểm;

c) Đóng phí bảo hiểm đầy đủ, đúng hạn theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm;

d) Thông báo cho doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài những trường hợp có thể làm tăng rủi ro hoặc giảm rủi ro hoặc làm phát sinh thêm trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài trong quá trình thực hiện hợp đồng bảo hiểm theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm;

đ) Thông báo cho doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài về việc xảy ra sự kiện bảo hiểm theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm; phối hợp với doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài trong giám định tổn thất;

e) Áp dụng các biện pháp đề phòng, hạn chế tổn thất theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan;

g) Nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.

3. Mối liên hệ giữa các chủ thể trong hợp đồng

Trong một hợp đồng bảo hiểm, có thể có nhiều hơn một chủ thể, và việc phân biệt rõ ràng sẽ giúp bạn tránh nhầm lẫn:

✦ Người Mua Bảo Hiểm: Người đóng phí và có quyền thay đổi các điều khoản trong hợp đồng (ví dụ: thay đổi người thụ hưởng).

✦ Người Được Bảo Hiểm: Người có lợi ích được bảo vệ.

✦ Người Thụ Hưởng: Người sẽ nhận được số tiền bảo hiểm khi Người Được Bảo Hiểm gặp rủi ro (đặc biệt là trong trường hợp tử vong).

📌 Ví dụ: Chị X mua bảo hiểm nhân thọ cho chồng, khi đó chồng chị X là Người Được Bảo Hiểm. Chị X là Bên Mua Bảo Hiểm và cũng là Người Thụ Hưởng.

Dưới đây là cách phân biệt giữa các chủ thể trong hợp đồng: Người Được Bảo Hiểm, Người Mua Bảo Hiểm và Người Thụ Hưởng

4. Quyền lợi có thể được bảo hiểm của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, hợp đồng bảo hiểm sức khỏe

Theo Điều 34, Luật Kinh doanh Bảo hiểm thì bên mua bảo hiểm có quyền lợi có thể được bảo hiểm được quy định như sau:

1. Bên mua bảo hiểm có quyền lợi có thể được bảo hiểm đối với những người sau đây:

a) Bản thân bên mua bảo hiểm;

b) Vợ, chồng, cha, mẹ, con của bên mua bảo hiểm;

c) Anh ruột, chị ruột, em ruột hoặc người khác có quan hệ nuôi dưỡng, cấp dưỡng với bên mua bảo hiểm;

d) Người có quyền lợi về tài chính hoặc quan hệ lao động với bên mua bảo hiểm;

đ) Người được bảo hiểm đồng ý bằng văn bản cho bên mua bảo hiểm mua bảo hiểm sức khỏe cho mình.

2. Tại thời điểm giao kết hợp đồng bảo hiểm, bên mua bảo hiểm phải có quyền lợi có thể được bảo hiểm

Người mua bảo hiểm – Kiến trúc sư của kế hoạch tài chính

Bên mua bảo hiểm (Người mua bảo hiểm) là vai trò đòi hỏi sự cẩn trọng và trách nhiệm. Bằng việc nắm vững các quyền lợi và nghĩa vụ của mình, bạn sẽ không chỉ quản lý hợp đồng một cách hiệu quả mà còn đảm bảo rằng kế hoạch bảo vệ tài chính đã xây dựng sẽ thực sự vững vàng.

Hãy luôn nhớ rằng, việc lựa chọn và duy trì một hợp đồng bảo hiểm phù hợp là một hành động thể hiện trách nhiệm đối với bản thân và những người thân yêu, giúp bạn an tâm hơn trên hành trình cuộc đời.