Trong hành trình phát triển đội nhóm, đặc biệt là trong các ngành đòi hỏi kỹ năng cao như bảo hiểm, việc đào tạo truyền thống không còn đủ nữa. Hai phương pháp mạnh mẽ đang được các nhà lãnh đạo ưu tiên sử dụng là mentoring (cố vấn) và coaching (huấn luyện). Mặc dù thường bị nhầm lẫn, nhưng chúng lại là hai công cụ khác biệt, bổ trợ cho nhau. Mentoring giống như một người thầy giàu kinh nghiệm, truyền lại kiến thức và kinh nghiệm. Coaching lại như một người đồng hành, giúp bạn tự khám phá tiềm năng và tìm ra giải pháp của riêng mình. Khi được sử dụng đúng lúc, đúng chỗ, chúng sẽ tạo ra một lực đẩy mạnh mẽ cho sự phát triển của cá nhân và cả đội nhóm.

Bài blog này sẽ phân tích chi tiết sự khác biệt và cách áp dụng hiệu quả cả mentoring và coaching, giúp bạn không chỉ quản lý mà còn trở thành một người phát triển đội ngũ thực thụ.

1. Mentoring: Truyền kinh nghiệm và kiến thức

Mentoring là một mối quan hệ dài hạn, dựa trên kinh nghiệm. Mentor (người cố vấn) thường là một người có nhiều kinh nghiệm hơn, đóng vai trò như một người thầy, một người hướng dẫn.

Mentoring tập trung vào việc chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và những bài học từ quá khứ. Nó giúp người được cố vấn (mentee) học hỏi từ những người đi trước, tránh được những sai lầm không đáng có và có một định hướng rõ ràng hơn trong sự nghiệp.

Ví dụ: Một giám đốc bán hàng có kinh nghiệm có thể làm mentor cho một tư vấn viên mới. Họ sẽ chia sẻ những kinh nghiệm về cách tiếp cận khách hàng, cách xử lý các lời từ chối và cách xây dựng một mối quan hệ tốt với khách hàng.

Vai trò của người cố vấn (mentor): Người cố vấn là một người bạn, một người hướng dẫn và một người truyền cảm hứng. Họ không chỉ chia sẻ kiến thức, mà còn lắng nghe, đưa ra lời khuyên và hỗ trợ khi cần.

2. Coaching: Phát huy tiềm năng cá nhân

Coaching là một mối quan hệ ngắn hạn hơn, tập trung vào việc giúp người được huấn luyện (coachee) tự tìm ra giải pháp cho các vấn đề của họ. Coach (người huấn luyện) không đưa ra câu trả lời, mà đặt các câu hỏi để kích thích tư duy.

Coaching tập trung vào việc phát triển tư duy, kỹ năng giải quyết vấn đề và tiềm năng của người được huấn luyện. Nó giúp họ tự khám phá những điểm mạnh, điểm yếu và tìm ra cách để phát triển.

Ví dụ: Khi một tư vấn viên bảo hiểm gặp khó khăn trong việc chốt một hợp đồng, một coach sẽ không nói: “Bạn nên nói điều này…” mà sẽ hỏi: “Bạn nghĩ tại sao khách hàng lại do dự? Bạn có thể làm gì khác để thuyết phục họ?”

Vai trò của người huấn luyện (coach): Người huấn luyện là một người đồng hành. Họ không đưa ra câu trả lời, mà đặt các câu hỏi để giúp người được huấn luyện tự tìm ra câu trả lời.

3. Kết hợp Mentoring và Coaching: “Sức mạnh” của sự đồng bộ

Khi được sử dụng đúng lúc, đúng chỗ, mentoring và coaching sẽ tạo ra một sức mạnh phi thường.

Mentoring và Coaching là hai công cụ bổ sung cho nhau. Mentoring giúp bạn có một định hướng rõ ràng, trong khi Coaching giúp bạn phát triển các kỹ năng để đạt được định hướng đó.

Ví dụ: “Một tư vấn viên bảo hiểm mới có thể được một giám đốc bán hàng cố vấn (mentoring) để hiểu rõ hơn về ngành bảo hiểm. Sau đó, họ có thể được một coach huấn luyện (coaching) để phát triển kỹ năng bán hàng và kỹ năng giao tiếp.”

Cách áp dụng: Trong các tình huống phức tạp hoặc khi nhân viên cần phát triển kỹ năng mới, hãy sử dụng coaching. Khi nhân viên cần một lời khuyên hoặc một định hướng trong sự nghiệp, hãy sử dụng mentoring.

4. Xây dựng một văn hóa “Học hỏi” từ hai chiều

Một chương trình mentoring và coaching thành công không chỉ là việc người cố vấn/huấn luyện viên chia sẻ kiến thức, mà còn là việc cả hai bên cùng học hỏi.

Dạy nhân viên cách lắng nghe và đặt câu hỏi. Một người được cố vấn giỏi sẽ không chỉ nghe những gì mentor nói, mà còn đặt câu hỏi để hiểu rõ hơn về lý do đằng sau lời khuyên. Ngược lại, một người cố vấn giỏi cũng sẽ học hỏi được nhiều điều từ những người trẻ tuổi.

Ví dụ: “Một giám đốc có kinh nghiệm có thể học được nhiều điều từ một tư vấn viên trẻ tuổi về các xu hướng công nghệ mới. Điều này sẽ giúp họ có một cái nhìn tổng quan hơn về ngành và có thể đưa ra những quyết định đúng đắn hơn.”

Giải pháp: Tổ chức các buổi họp nhóm để mọi người có thể chia sẻ những gì họ đã học được từ các chương trình mentoring và coaching.

Ví dụ: “Tổ chức một buổi họp hàng tháng, nơi mọi người có thể chia sẻ một bài học mà họ đã học được từ mentor hoặc coach của họ. Điều này sẽ giúp mọi người học hỏi từ những người khác và có động lực để tiếp tục phát triển.”

5. Sử dụng công nghệ để hỗ trợ

Công nghệ có thể là một công cụ mạnh mẽ để hỗ trợ các chương trình mentoring và coaching.

Sử dụng các nền tảng trực tuyến để kết nối những người cố vấn và những người được cố vấn. Điều này giúp mọi người có thể kết nối với nhau dù ở bất kỳ đâu.

Ví dụ: “Một công ty bảo hiểm có thể sử dụng một nền tảng trực tuyến để kết nối các giám đốc với các tư vấn viên mới. Điều này sẽ giúp họ có thể kết nối với nhau và học hỏi từ những người có kinh nghiệm.”

Giải pháp: Sử dụng các công cụ giao tiếp, ví dụ như Slack hoặc Microsoft Teams, để chia sẻ các tài liệu, các video và các câu chuyện truyền cảm hứng.

Ví dụ: “Tạo một kênh Slack dành riêng cho các chương trình mentoring và coaching. Điều này sẽ giúp mọi người chia sẻ các bài viết, các video hoặc các tài liệu hữu ích và học hỏi từ những người khác.”

Mentoring và Coaching – Song kiếm hợp bích

Mentoring và coaching không phải là một lựa chọn, mà là một chiến lược sống còn để phát triển đội nhóm. Bằng cách hiểu rõ sự khác biệt và sử dụng chúng một cách hiệu quả, bạn sẽ không chỉ làm việc hiệu quả hơn mà còn xây dựng một đội ngũ vững mạnh, có cùng chung một mục tiêu và một tầm nhìn. Đây là một khoản đầu tư xứng đáng cho sự phát triển của bạn và của đội ngũ của bạn.