Khi mua bảo hiểm nhân thọ, khách hàng thường thắc mắc: “Tại sao phải khám sức khỏe?” hoặc “Công ty dựa vào chỉ số nào để quyết định?”. Thực tế, quá trình thẩm định sức khỏe là bước quan trọng giúp công ty đánh giá rủi ro, tính phí bảo hiểm phù hợp và quyết định có chấp nhận hợp đồng hay không.

Hiểu và nắm bắt được những chỉ số này không chỉ giúp khách hàng chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe, mà còn giúp tư vấn viên bảo hiểm đưa ra lời khuyên chính xác nhất.

1. Các chỉ số sức khỏe cần biết khi thẩm định bảo hiểm

Khi thẩm định bảo hiểm, các công ty thường tập trung vào những chỉ số quan trọng, phản ánh trực tiếp nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm.

a. Chỉ số Khối Cơ Thể (BMI)

ℹ️ BMI là gì? BMI (Body Mass Index) là chỉ số được tính dựa trên cân nặng và chiều cao, dùng để đánh giá tình trạng gầy, béo, thừa cân của một người.

🔹 Công thức tính: BMI = Cân nặng (kg) / [Chiều cao (m)]²

• • • BMI 18,5 – 24,9: bình thường.

    • BMI < 18,5: thiếu cân (có thể liên quan dinh dưỡng kém hoặc bệnh mạn tính).

    • BMI > 25: thừa cân, béo phì (tăng nguy cơ tim mạch, tiểu đường).

✅ Tầm quan trọng trong thẩm định: BMI cao hoặc thấp đều là dấu hiệu cảnh báo.

🔹 BMI cao (thừa cân, béo phì): Dễ mắc các bệnh về tim mạch, huyết áp, tiểu đường, xương khớp.

🔹 BMI thấp (gầy, suy dinh dưỡng): Nguy cơ thiếu chất, sức đề kháng kém, dễ mắc các bệnh về hô hấp.

📌 Ví dụ minh họa: Một người cao 1,65m và nặng 80kg có chỉ số BMI là khoảng 29,4 (thừa cân). Công ty bảo hiểm có thể yêu cầu kiểm tra y tế bổ sung, hoặc áp dụng tăng phí, vì người này có nguy cơ cao mắc các bệnh liên quan đến tim mạch và tiểu đường.

b. Chỉ số Huyết Áp

ℹ️ Huyết áp là gì? Huyết áp là áp lực của máu tác động lên thành động mạch khi tim bơm máu (huyết áp tâm thu) và khi tim nghỉ (huyết áp tâm trương). Chỉ số này thường được viết dưới dạng phân số, ví dụ 120/80 mmHg.

• • • Huyết áp bình thường: < 120/80 mmHg.

    • Tăng huyết áp: ≥ 140/90 mmHg.

✅ Tầm quan trọng trong thẩm định: Huyết áp bất thường là một trong những chỉ số được quan tâm nhất.

🔹 Huyết áp cao: Dấu hiệu của bệnh tăng huyết áp, làm tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim và suy thận.

🔹 Huyết áp thấp: Có thể gây hoa mắt, chóng mặt, và trong một số trường hợp có thể là dấu hiệu của các bệnh lý tiềm ẩn.

📌 Ví dụ minh họa: Khách hàng có chỉ số huyết áp tâm thu thường xuyên trên 140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương trên 90 mmHg. Công ty bảo hiểm sẽ thẩm định kỹ lưỡng hơn, có thể yêu cầu kê khai thêm thông tin điều trị và tiền sử bệnh.

c. Chỉ số Đường Huyết

ℹ️ Đường huyết là gì? Đường huyết là nồng độ glucose trong máu. Chỉ số này thường được đo khi đói.

• • • Bình thường: < 5,6 mmol/L (100 mg/dL).

    • Tiểu đường: ≥ 7,0 mmol/L (126 mg/dL).

✅ Tầm quan trọng trong thẩm định: Chỉ số đường huyết cao là dấu hiệu của bệnh tiểu đường hoặc tiền tiểu đường, một căn bệnh mãn tính nguy hiểm.

📌 Ví dụ minh họa: Kết quả xét nghiệm đường huyết của khách hàng khi đói là 130 mg/dL (cao hơn mức bình thường là dưới 100 mg/dL). Điều này cho thấy khách hàng đang ở giai đoạn tiền tiểu đường. Công ty bảo hiểm sẽ thẩm định cẩn thận, có thể yêu cầu khám chuyên sâu hoặc đưa ra các điều khoản loại trừ cho các quyền lợi liên quan đến bệnh tiểu đường.

d. Chỉ số Cholesterol và Lipid Máu

ℹ️ Cholesterol là gì? Cholesterol là một loại chất béo cần thiết cho cơ thể, nhưng nếu quá nhiều, đặc biệt là loại LDL (cholesterol “xấu”), nó có thể tích tụ trong mạch máu, gây xơ vữa động mạch và dẫn đến các bệnh lý tim mạch. Ngược lại, HDL (cholesterol “tốt”) giúp loại bỏ cholesterol xấu khỏi cơ thể.

• • • Lipid máu: Cholesterol toàn phần: < 5,2 mmol/L.;LDL-C (“cholesterol xấu”): < 3,4 mmol/L.

✅ Tầm quan trọng trong thẩm định: Mức cholesterol bất thường có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, đột quỵ.

📌 Ví dụ minh họa: Một khách hàng có chỉ số LDL cholesterol rất cao và chỉ số HDL thấp. Điều này cho thấy nguy cơ mắc bệnh tim mạch của họ cao hơn nhiều so với người bình thường. Công ty bảo hiểm sẽ cân nhắc và đưa ra quyết định chấp thuận, tăng phí hoặc từ chối hợp đồng tùy thuộc vào mức độ rủi ro.

e. Chỉ số Xét Nghiệm Gan (AST, ALT)

ℹ️ AST và ALT là gì? Đây là hai loại men gan chính, được sử dụng để đánh giá chức năng gan. Mức độ men gan cao có thể là dấu hiệu của tổn thương tế bào gan, thường gặp trong các bệnh như viêm gan cấp hoặc mãn tính, xơ gan.

✅ Tầm quan trọng trong thẩm định: Gan đóng vai trò thải độc và sản xuất nhiều chất quan trọng. Mức men gan cao cho thấy gan đang có vấn đề, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh gan nghiêm trọng như xơ gan hoặc ung thư gan.

📌 Ví dụ minh họa: Một khách hàng có chỉ số AST và ALT cao gấp 2-3 lần mức bình thường. Tư vấn viên cần hỏi kỹ về tiền sử uống rượu bia, các bệnh lý về gan và yêu cầu khách hàng cung cấp các xét nghiệm chuyên sâu hơn để công ty bảo hiểm đánh giá chính xác rủi ro.

f. Chỉ số Xét Nghiệm Thận (Creatinine, Ure)

ℹ️ Creatinine và Ure là gì? Đây là hai chất thải được thận lọc ra khỏi máu. Nồng độ Creatinine và Ure cao trong máu là dấu hiệu cho thấy chức năng thận đang bị suy giảm.

✅ Tầm quan trọng trong thẩm định: Thận là cơ quan sống còn để lọc máu. Suy thận mãn tính là một bệnh lý rất nghiêm trọng, có chi phí điều trị cực kỳ lớn và thường được liệt kê trong danh sách bệnh hiểm nghèo.

📌 Ví dụ minh họa: Khi chỉ số Creatinine của khách hàng cao hơn ngưỡng bình thường, công ty bảo hiểm sẽ đánh giá nguy cơ suy thận. Tùy vào mức độ, hợp đồng có thể bị từ chối, hoặc các quyền lợi liên quan đến bệnh thận sẽ bị loại trừ.

g. Chỉ số Tế Bào Máu (Công Thức Máu)

ℹ️ Công thức máu là gì? Đây là xét nghiệm máu cơ bản, bao gồm số lượng hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu và các chỉ số liên quan khác. Nó cung cấp thông tin tổng quát về tình trạng máu và sức khỏe của tủy xương.

✅ Tầm quan trọng trong thẩm định:

🔹 Số lượng bạch cầu tăng/giảm bất thường: Có thể là dấu hiệu của các bệnh nhiễm trùng, viêm hoặc thậm chí là ung thư máu (leukemia).

🔹 Số lượng hồng cầu và huyết sắc tố thấp: Gây ra thiếu máu, ảnh hưởng đến khả năng vận chuyển oxy, làm giảm sức đề kháng.

📌 Ví dụ minh họa: Một khách hàng có chỉ số bạch cầu tăng đột biến mà không rõ nguyên nhân. Công ty bảo hiểm sẽ yêu cầu khám chuyên sâu để loại trừ nguy cơ mắc các bệnh lý về máu.

g. Chỉ Số Tim Mạch

Các chỉ số tim mạch không chỉ phản ánh chức năng tim mà còn liên quan đến nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm như đột quỵ và nhồi máu cơ tim.

➤ Nhịp tim (Heart Rate):

ℹ️ Nhịp tim là gì? Nhịp tim là số lần tim đập trong một phút.

✅ Tầm quan trọng trong thẩm định: Nhịp tim bình thường của người trưởng thành khi nghỉ ngơi là 60-100 nhịp/phút. Nhịp tim quá nhanh (trên 100) hoặc quá chậm (dưới 60) có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý tim mạch, tuyến giáp hoặc các vấn đề sức khỏe khác.

📌 Ví dụ minh họa: Một khách hàng có nhịp tim thường xuyên trên 120 nhịp/phút. Công ty bảo hiểm sẽ yêu cầu khám chuyên sâu về tim mạch để loại trừ các bệnh lý tiềm ẩn như rối loạn nhịp tim hoặc suy tim.

➤ Điện tâm đồ (ECG/EKG):

ℹ️ Điện tâm đồ là gì? Điện tâm đồ là một xét nghiệm ghi lại hoạt động điện của tim.

✅ Tầm quan trọng trong thẩm định: Kết quả ECG có thể phát hiện các bất thường như rối loạn nhịp tim, thiếu máu cơ tim (dấu hiệu của bệnh mạch vành) hoặc các tổn thương cơ tim do nhồi máu cũ.

📌 Ví dụ minh họa: Nếu kết quả ECG của khách hàng cho thấy nhịp tim bất thường hoặc có dấu hiệu thiếu máu cơ tim, công ty bảo hiểm sẽ thẩm định rất kỹ.

h. Chỉ số Hô Hấp

Các chỉ số hô hấp giúp đánh giá chức năng của phổi và hệ hô hấp, từ đó phát hiện sớm các bệnh lý có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ.

➤ Chức năng hô hấp (Spirometry):

ℹ️ Chức năng hô hấp gì? Là một xét nghiệm đo lượng không khí bạn có thể hít vào và thở ra, cũng như tốc độ bạn thở ra. Các chỉ số quan trọng là FEV1 (thể tích thở ra tối đa trong giây đầu tiên) và FVC (dung tích sống gắng sức).

✅ Tầm quan trọng trong thẩm định: Xét nghiệm này giúp chẩn đoán và đánh giá mức độ nghiêm trọng của các bệnh hô hấp mãn tính như hen suyễn hoặc phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD).

📌 Ví dụ minh họa: Một người có chỉ số FEV1 thấp hơn nhiều so với mức bình thường có thể bị chẩn đoán COPD. Điều này sẽ ảnh hưởng đến quyết định thẩm định bảo hiểm của công ty, có thể dẫn đến tăng phí hoặc loại trừ quyền lợi liên quan đến bệnh này.

➤ Chụp X-quang phổi:

ℹ️ Chụp X-quang phổi là gì? Phương pháp chẩn đoán hình ảnh đơn giản và phổ biến nhất để kiểm tra tình trạng của phổi và lồng ngực.

✅ Tầm quan trọng trong thẩm định: Chụp X-quang có thể phát hiện các dấu hiệu của viêm phổi, lao phổi, ung thư phổi hoặc các bất thường khác như tràn dịch màng phổi.

📌 Ví dụ minh họa: Nếu kết quả X-quang cho thấy có một nốt mờ bất thường trong phổi, công ty bảo hiểm sẽ yêu cầu khách hàng làm thêm các xét nghiệm chuyên sâu hơn để xác định tính chất của nốt mờ đó.

2. Liên hệ giữa chỉ số và quyết định bảo hiểm

🔹 Chỉ số bình thường: Chấp nhận với phí tiêu chuẩn.

🔹 Chỉ số lệch nhẹ nhưng kiểm soát tốt: Có thể tăng phí nhẹ.

🔹 Chỉ số bất thường nặng hoặc bệnh tiến triển: Loại trừ, hoãn, hoặc từ chối.

📌 Ví dụ minh hoạ:

• • Khách A: BMI 24, huyết áp 118/78, đường huyết 5,2 mmol/L → phí tiêu chuẩn.

  • Khách B: BMI 31, huyết áp 150/95, đường huyết 7,8 mmol/L → yêu cầu kiểm tra bổ sung, phí tăng + có thể loại trừ bệnh tiểu đường.

  • Khách C: Suy thận mạn giai đoạn 4 → từ chối cấp hợp đồng mới.

Nâng cao nhận thức, chủ động bảo vệ

Các chỉ số sức khỏe không chỉ phản ánh tình trạng hiện tại của khách hàng, mà còn là cơ sở khoa học để công ty bảo hiểm đánh giá rủi ro, xây dựng mức phí hợp lý và giảm thiểu tranh chấp khi giải quyết bồi thường.

Tư vấn viên hiểu rõ ý nghĩa của từng chỉ số sẽ:

✅ Giúp khách chuẩn bị tâm lý trước khi khám.

✅ Giải thích rõ nguyên nhân phí thay đổi.

✅ Xây dựng hình ảnh chuyên nghiệp và đáng tin cậy.

Lời khuyên cho khách hàng:

✅ Kiểm tra sức khỏe định kỳ

✅ Cải thiện chỉ số trước khi mua bảo hiểm

✅ Khai báo trung thực để tránh mất quyền lợi