Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một trong những trụ cột quan trọng nhất trong hệ thống an sinh xã hội của mỗi quốc gia, đặc biệt là đối với người lao động. Không chỉ giúp đảm bảo thu nhập khi rơi vào những tình huống không mong muốn như ốm đau, tai nạn, mất sức lao động, mà còn là quyền lợi lâu dài về hưu trí và tử tuất.

1. Bảo Hiểm Xã Hội Là Gì?

Theo Luật Bảo hiểm Xã Hội, bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người tham gia bảo hiểm xã hội khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, khi nghỉ hưu hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội hoặc do ngân sách nhà nước bảo đảm.

Nói cách khác, BHXH giúp người lao động vẫn có thu nhập trong những giai đoạn không thể làm việc hoặc sau khi nghỉ hưu.

2. Có Mấy Loại Bảo Hiểm Xã Hội?

Hiện nay ở Việt Nam có 2 loại hình BHXH:

🔹 Bảo hiểm xã hội bắt buộc là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà người lao động, người sử dụng lao động thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc phải tham gia.

📌 Gồm các chế độ: Ốm đau, Thai sản, Hưu trí, Tử tuất, Bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo quy định của Luật An toàn, vệ sinh lao động.

🔹Bảo hiểm xã hội tự nguyện là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà công dân Việt Nam tự nguyện tham gia và được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình. Áp dụng cho người không làm việc trong doanh nghiệp, như: buôn bán nhỏ, lao động tự do, nội trợ…

📌 Gồm các chế độ: Trợ cấp thai sản, Hưu trí, Tử tuất, Bảo hiểm tai nạn lao động theo quy định của Luật An toàn, vệ sinh lao động

3. Nguyên tắc bảo hiểm xã hội

Theo Điều 5 Luật Bảo hiểm xã hội, các nguyên tắc tham gia bảo hiểm xã hội như sau:

1. 1. Mức hưởng bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện được tính trên cơ sở mức đóng và thời gian đóng bảo hiểm xã hội; có chia sẻ giữa những người tham gia bảo hiểm xã hội theo quy định của Luật này.

   2. Mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc được tính trên cơ sở tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện được tính trên cơ sở thu nhập làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện do người tham gia lựa chọn.

   3. Người vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện được hưởng chế độ trợ cấp hằng tháng, chế độ hưu trí và chế độ tử tuất trên cơ sở thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện.

   4. Thời gian đóng bảo hiểm xã hội đã được tính hưởng bảo hiểm xã hội một lần thì không được tính vào thời gian làm cơ sở tính hưởng chế độ bảo hiểm xã hội.

   5. Quỹ bảo hiểm xã hội được quản lý tập trung, thống nhất, công khai, minh bạch; được sử dụng đúng mục đích và được hạch toán độc lập theo các quỹ thành phần, các nhóm đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định và chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định.

   6. Việc thực hiện bảo hiểm xã hội phải đơn giản, dễ dàng, thuận tiện, bảo đảm kịp thời và đầy đủ quyền lợi của người tham gia, người thụ hưởng chế độ bảo hiểm xã hội.

   7. Thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để xác định điều kiện hưởng lương hưu và trợ cấp tuất hằng tháng tính theo năm, một năm phải tính đủ 12 tháng. Trường hợp tính mức hưởng, thời gian đóng bảo hiểm xã hội có tháng lẻ từ 01 tháng đến 06 tháng được tính là nửa năm, từ 07 tháng đến 11 tháng được tính là một năm.

   8. Việc giải quyết các chế độ bảo hiểm xã hội được xác định theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội tại thời điểm hưởng chế độ bảo hiểm xã hội.

4. Lưu Ý Quan Trọng

✅  BHXH chỉ có giá trị khi bạn đóng đầy đủ và liên tục.

✅  Có thể bảo lưu thời gian đóng BHXH khi chuyển việc hoặc nghỉ việc.

✅ Người lao động có thể rút BHXH một lần, nhưng sẽ mất quyền lương hưu sau này.

Bảo hiểm xã hội – Quyền lợi và đầu tư cho tương lai

Bảo hiểm xã hội không chỉ là một quyền lợi – mà còn là một sự đầu tư cho tương lai.

Dù bạn là người đi làm trong doanh nghiệp hay làm việc tự do, hãy cân nhắc tham gia BHXH để bảo vệ chính mình và gia đình trước những biến cố trong cuộc sống.

📥 Tải xuống: Luật Bảo Hiểm Xã Hội 41/2024/QH15 (Chi tiết)